“Bác Hồ, Người là tình yêu thiết tha nhất, trong lòng dân và trong trái tim nhân loại”. Lời thơ, lời ca ấy đã phần nào nói lên được mối liên hệ kỳ diệu giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh và tình yêu thương, niềm tự hào của nhân dân Việt Nam và của nhân loại tiến bộ. Người là anh hùng giải phóng dân tộc, vị lãnh tụ vĩ đại của cách mạng Việt Nam, được tổ chức UNESCO công nhận hai danh hiệu: Anh hùng giải phóng dân tộc và danh nhân văn hóa thế giới. Hồ Chí Minh là một tấm gương sáng về đạo đức và thực hành đạo đức. Những nơi Người đã từng sống và làm việc nay trở thành địa danh lịch sử - văn hoá để giáo dục truyền thống cho các thế hệ. May mắn và vinh dự  cho Đảng bộ và Nhân dân Nam Định khi được Bác nhiều lần ghé thăm, Người đã để lại trong lòng các tầng lớp cán bộ, nhân dân Nam Định nhiều thế hệ những kỷ niệm sâu sắc.

Burchett, nhà báo Australia nổi tiếng đã nhận xét: “Nói tới một người mà cả cuộc đời mình để lại ân tình sâu nặng cho Nhân dân thì không có một ai khác ngoài Chủ tịch Hồ Chí Minh... Người ta không thể trở thành một Hồ Chí Minh; nhưng ở Cụ Hồ, mỗi người có thể học một điều gì làm cho mình tốt hơn”.

Ngày 19 tháng 5 năm 2015, tại Lễ kỷ niệm 125 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Công lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh với dân tộc ta như non cao, biển rộng. Người đã gắn bó và hiến dâng trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng của Đảng ta và dân tộc ta, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân cho đến hơi thở cuối cùng. Người đã để lại cho chúng ta và các thế hệ mai sau một gia tài đồ sộ, một di sản hết sức quý báu. Đó là: Tư tưởng Hồ Chí Minh; Thời đại Hồ Chí Minh và Tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Hướng tới kỷ niệm 133 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023), 60 năm Bác Hồ về thăm Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Nam Định (21/5/1963 - 21/5/2023). Cổng thông tin điện tử huyện Hải Hậu gửi tới quý vị tư liệu và hình ảnh những lần Bác Hồ về thăm Đảng bộ và nhân dân tỉnh Nam Định. Qua đó, các cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn về giá trị cốt lõi của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh;

NHỮNG TÌNH CẢM CỦA BÁC HỒ ĐỐI VỚI ĐẢNG BỘ, CHÍNH QUYỀN VÀ NHÂN DÂN TỈNH NAM ĐỊNH

* Lần đầu tiên Nam Định vinh dự được đón Bác về thăm

Năm 1946, tỉnh Nam Định nằm trong hoàn cảnh chung của đất nước, chính quyền non trẻ vừa thành lập đã phải đối phó ngay với thù trong, giặc ngoài. Trước tình hình đó, để chuẩn bị lực lượng, an lòng nhân dân, xây dựng hậu phương vững chắc sẵn sàng cho tiền tuyến lớn, Bác vẫn có những chuyến đi thăm nhân dân các tỉnh nhưng không báo trước cho các địa phương. Sau phiên họp quan trọng với Hội đồng Chính phủ sáng ngày 10/01/1946, Bác đi thăm tỉnh Hưng Yên, Thái Bình và cuối hành trình Bác về thăm Nam Định. Ngày đó trở thành ngày đặc biệt quan trọng đối với Đảng bộ và Nhân dân trong tỉnh lần đầu tiên Bác về thăm. Trong lần về thăm này, Bác đã gặp gỡ các vị thân hào, thương gia của thành phố cùng bàn kế hoạch cứu tế, Bác cũng nói chuyện thời sự và thăm hỏi tình hình phụ nữ, cố đạo, phật tử trong tỉnh.

Hồ Chủ tịch nói chuyện với đại biểu các tầng lớp nhân dân trước trụ sở UBND tỉnh, ngày 11/01/1946

Sáng ngày 11/01/1946, tại trụ sở Uỷ ban hành chính Thành phố Nam Định (nay là Vườn hoa Điện Biên, đối diện Cột cờ Nam Định), nói chuyện với hơn một vạn cán bộ, bộ đội và Nhân dân, Bác nhắc nhở mọi người phải đoàn kết, yêu thương nhau, chăm lo mọi mặt cho công tác, ủng hộ Chính phủ. Sau đó, Người đã đến thăm và chia quà cho các cháu ở Trại trẻ mồ côi và nhà Dục Anh phố Hàn Thuyên Nam Định (nay là Công ty cổ phần dược phẩm Nam Hà, số 415 Hàn Thuyên, thành phố Nam Định). Tại đây, Người đã đến thăm từng phòng ở, từ chỗ nuôi trẻ sơ sinh đến phòng của trẻ 9-10 tuổi và nói với bà nuôi trẻ: “Tôi ghé qua đây thăm bà và các cháu. Tôi thay mặt các cháu không cha, không mẹ đó cảm ơn bà đã trông nom cho chúng như một người mẹ. Chúng tội tình gì mà tội nghiệp quả”. Vâng theo lời chỉ dạy của Người, Đảng bộ và Nhân dân Nam Định đã đoàn kết, xây dựng và giữ vững chính quyền, xây dựng Đảng ngày càng vững mạnh, lãnh đạo cuộc kháng chiến trường kỳ chống Pháp, chiến đấu kiên cường đến thắng lợi hoàn toàn.

* Lần thứ hai Bác về thăm Nam Định

Mùa hè năm 1957, giữa lúc toàn miền Bắc nước ta chuẩn bị chuyển sang giai đoạn mới, giai đoạn cải tạo xã hội chủ nghĩa. Lần này Bác có dịp trở lại Nam Định sau những năm tháng cùng đồng bào kháng chiến vất vả. Bác đã chỉ ra cho Đảng bộ và Nhân dân trong tỉnh con đường tất yếu phải đi. Bác dạy: Trong Đảng phải đoàn kết, phải nâng cao ý chí phấn đấu, tính tổ chức kỷ luật, lòng tin tưởng, kiên nhẫn và tránh chủ quan. Bác căn dặn Đảng bộ phải chăm lo tổ chức tổ đổi công làm cơ sở tiến lên hợp tác hoá.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm khu tập thể công nhân Nhà máy Dệt Nam Định, ngày 24/4/1957

Chủ tịch Hồ Chí Minh xem một số sản phẩm của Nhà máy Dệt Nam Định sản xuất, ngày 24/4/1957

Khi vào thăm Nhà máy Dệt mới được phục hồi sản xuất, Bác nhắc nhở công nhân: “Mình là chủ phải làm thế nào cho xứng đáng là chủ. Phải theo gương công nhân các nước bạn yêu máy như yêu con, yêu nhà máy như nhà mình. Đó là làm chủ xứng đáng. Cái gì lợi cho nhà máy là ích lợi cho mình, cái gì hại cho nhà máy là hại cho nhà mình. Đó là thái độ của người làm chủ, làm chủ nước nhà, làm chủ nhà máy”, “Chế độ làm khoán là một điều kiện của chủ nghĩa xã hội, nó khuyến khích người công nhân luôn luôn tiến bộ, cho nhà máy tiến bộ. Làm khoản là ích chung và lại lợi riêng”. Do đó, Bác căn dặn cán bộ công nhân phải đoàn kết, cố gắng học tập chính trị, kỹ thuật học hỏi lẫn nhau hoàn thành vượt mức kế hoạch của Nhà nước, làm tròn nhiệm vụ của Đảng, Chính phủ và nhân dân, góp phần thiết thực vào công cuộc củng cố miền Bắc, làm hậu thuẫn vững chắc cho miền Nam, đấu tranh thống nhất nước nhà. Những lời dặn dò, chỉ bảo ân cần của Bác là nguồn động lực, niềm tin để cán bộ và công nhân viên Nhà máy cố gắng phấn đấu vừa đảm bảo chất lượng sản phẩm, hoàn thành kế hoạch sản xuất giữ gìn và xây dựng nhà máy càng lớn mạnh phục vụ cho sự nghiệp phát triển của đất nước.

Dự Hội nghị cán bộ sửa sai cải cách ruộng đất của tỉnh Nam Định, Người đã phân tích những thắng lợi của cải cách ruộng đất và chỉ rõ những sai lầm, khuyết điểm cần phải khắc phục. Người nhấn mạnh: muốn đạt được những thắng lợi cần phải đoàn kết chặt chẽ, đoàn kết trong Đảng, đoàn kết mọi tầng lớp nhân dân, đoàn kết cấp trên với cấp dưới. Cán bộ phải tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, phải luôn dựa vào nhân dân mà tiến hành công tác.

Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với cán bộ chiến sỹ Quân khu Hữu ngạn tại Nam Định, ngày 24/4/1957

Trong chuyến thăm lần này, Bác đã nói chuyện với với trên 500 đại biểu các tầng lớp Nhân dân Thành phố Nam Định. Hồ chủ tịch khen ngợi cán bộ, đảng viên và Nhân dân Nam Định trong kháng chiến đã có truyền thống chiến đấu anh dũng, ngày nay, trong hoà bình cũng phải giữ vững truyền thống tốt đẹp ấy mà trước hết là cán bộ, đảng viên phải là người gương mẫu thực hiện. Người nói chuyện về tình hình trong nước, nêu lên những khó khăn, cố gắng lao động, tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm, thực hiện kế hoạch Nhà nước, chấp hành pháp luật, chống tệ quan liêu, lãng phí, tham ô, chống đầu cơ tích trữ. Đồng bào cố gắng làm được những việc trên tức là đã thiết thực góp phần vào công cuộc củng cố miền Bắc, làm cơ sở cho cách mạng miền Nam, đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà.

* Lần thứ ba Bác về thăm Nam Định

Ngày 13/8/1958, Bác về thăm và dự Hội nghị phát động sản xuất của tỉnh họp tại xã Yên Tiến, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Nói chuyện với gần 1000 cán bộ tỉnh, huyện, xã và các chiến sĩ nông nghiệp về sự quan trọng của vụ mùa. Bác đã chỉ ra nguyên nhân gây ra sự sút kém của vụ mùa năm trước và động viên đồng bào, cán bộ ra sức thi đua quyết tâm thực hiện vụ mùa thắng lợi: “Thi đua tăng gia sản xuất và thực hành tiết kiệm là nhằm mục đích ích nước lợi nhà”. “Thi đua là phải yêu nước, yêu nước thì phải thi đua”. Bác cũng nhấn mạnh kinh nghiệm trồng trọt của cha ông ta xưa qua câu tục ngữ: “Một nước, hai phân, ba cần, bốn kỹ thuật”. Tại Hội nghị, Người đã chỉ thị cho Đảng bộ phải hết sức tránh chủ quan, tự mãn, phải đi sát với quần chúng, mọi việc lãnh đạo phải kịp thời, chu đáo, phải đoàn kết giúp đỡ, khuyến khích, trao đổi kinh nghiệm cho nhau để cùng tiến bộ và đặc biệt phải chú ý đến việc giữ nước phòng hạn, giữ đê phòng lụt, khuyến khích nhân dân nâng cao tính ưu việt của hợp tác xã, thông qua việc cải tiến công cụ, cải tiến kỹ thuật, thâm canh tăng năng xuất lúa và chăn nuôi gia súc. Ở xã Yên Tiến, Người đã đến thăm một số gia đình nông dân, thăm hỏi sức khoẻ các cụ già, thăm ruộng lúa thí nghiệm xóm Đông Hưng, xã Yên Tiến, Ý Yên, Nam Định (nay là Hợp tác xã Tống Văn Trân, xã Yên Tiến, Ý Yên, Nam Định).

Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm đình Thượng Đồng, xã Yên Tiến, huyện Ý Yên, ngày 13/8/1958

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm cánh đồng lúa Đông Hưng, xã Yên Tiến, huyện Ý Yên, ngày 13/8/1958

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân miền Bắc đoàn kết, nhanh chóng xây dựng lực lượng hậu phương với phương châm toàn dân - toàn diện và mỗi người dân đều là một chiến sĩ, quyết tâm vì miền Nam ruột thịt đánh thắng kẻ thù, thống nhất nước nhà. Tiếp thu những lời dặn dò, chỉ bảo của Bác, Nam Định triển khai nhiều công việc tập trung để phát triển nông nghiệp cùng với đồng bào miền Bắc tiếp sức cho cách mạng giành thắng lợi.

* Lần thứ tư Bác về thăm Nam Định

Ngày 15/3/1959, Bác về thăm Nam Định, kiểm tra về tình hình chống hạn và đẩy mạnh vụ chiêm. Cùng đi với Hồ Chủ tịch có Phó Trưởng ban Thường trực Quốc hội Tôn Quang Phiệt và Bộ trưởng Bộ Thủy lợi Trần Đăng Khoa.

Chủ tịch Hồ Chí Minh kiểm tra, xem xét việc chống hạn tại tỉnh Nam Định, ngày 15/3/1959

Khi đi xem xét tình hình chống hạn, Người khen nhân dân Nam Định tích cực cứu được 4 mẫu lúa khỏi bị hạn và nhắc nhở phải chống hạn cho 2 vạn mẫu lúa đang bị đe doạ. Người nhắc nhở phải củng cố tốt tổ đổi công, hợp tác xã, chống sâu bệnh cho lúa và chống cúm cho người để đảm bảo sức khoẻ cho nhân dân, để đảm bảo sức sản xuất, chống tư tưởng sợ khó, sợ khổ, chống tư tưởng mệt mỏi. Người nhấn mạnh: “Muốn làm tròn nhiệm vụ ấy phải chống tư tưởng bảo thủ, tư tưởng mệt mỏi, tư tưởng ỷ lại, tức là phải quyết tâm và quyết tâm nữa, quyết tâm mãi làm cho đến thắng lợi”.

Đến thăm Nhà máy Dệt Nam Định, Bác căn dặn Đảng uỷ Nhà máy Dệt cần làm tốt công tác cải tiến quản lý xí nghiệp, công tác phát triển Đảng, Đoàn: “Cán bộ lãnh đạo, đảng viên, đoàn viên thanh niên cũng như cán bộ công đoàn phải xung phong gương mẫu. Nội bộ lãnh đạo phải đoàn kết nhất trí, cán bộ phải đi vào công nhân, phải sắp xếp công việc để mỗi tuần tham gia lao động một ngày. Phải lắng nghe sáng kiến và lời phê bình của công nhân, phải thật sự dựa vào công nhân, đi đúng đường lối quần chúng, nắm vững chính sách của Đảng”. Những lời góp ý chỉ bảo, động viên của Bác trong lần về thăm như tiếp thêm ý chí và nghị lực, càng thấm thía sâu sắc hơn để cán bộ và Nhân dân trong tỉnh đoàn kết quyết tâm xây dựng thắng lợi mọi nhiệm vụ.

* Lần thứ năm - Lần cuối cùng Bác về thăm Nam Định

Sáng ngày 21/5/1963, Bác về dự Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nam Định lần thứ V được diễn ra tại Hội trường Nhà máy Dệt Nam Định (nay là Tổng công ty cổ phần Dệt may Nam Định). Cùng đi với Bác có đồng chí Lê Đức Thọ, Ủy viên Bộ Chính trị; đồng chí Lê Văn Lương, Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng; đồng chí Trần Độ, Ủy viên dự khuyết Trung ương, Thiếu tướng - Chính ủy quân khu hữu ngạn.

Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nam Định lần thứ V, ngày 21/5/1963

Tại Đại hội, Người chỉ ra cho Đại hội những ưu điểm cần phát huy, những khuyết điểm cần sửa chữa, thấy hết những thuận lợi và khó khăn của địa phương để vươn lên hoàn thành nhiệm vụ. Người cũng căn dặn các cấp uỷ cần chú trọng đến việc phát triển Đảng và củng cố chi bộ, đẩy mạnh việc phê bình và tự phê bình trong Đảng, làm cho mỗi cán bộ, mỗi đảng viên nhận rõ vai trò lãnh đạo của mình và biểu dương những tiến bộ của địa phương trong phong trào hợp tác hoá và sản xuất nông nghiệp. Người nhắc nhở phải chú ý hơn nữa đến việc cải tiến kỹ thuật, tăng cường làm thuỷ lợi, phân bón, phát triển chăn nuôi, trồng cây công nghiệp, cây ăn quả, cây lấy gỗ; chú ý thực hiện và thực hiện tốt nghị quyết Bộ Chính trị về cải tiến quản lý hợp tác xã, cải tiến kỹ thuật nhằm phát triển nông nghiệp một cách toàn diện, mạnh mẽ và vững chắc. Bác lưu tâm các cấp uỷ đảng phải giúp đỡ các hợp tác xã của đồng bào theo đạo thiên chúa, nhằm cho hợp tác xã ngày càng vững mạnh, xã viên thu nhập ngày càng tăng, đời sống no ấm, làm cho đồng bào hiểu rõ chính sách của Đảng thì đồng bào càng gắn bó với hợp tác xã... Bác đặc biệt quan tâm đến vấn đề đoàn kết nội bộ, Người nhắc nhở cán bộ đảng viên phải gương mẫu, tránh lãng phí, tránh hình thức và mất dân chủ. Bác mong mỏi toàn Đảng bộ ra sức phát huy ưu điểm, đoàn kết một lòng thực hiện đầy đủ nghị quyết của đại hội để xây dựng tỉnh Nam Định giàu mạnh, thiết thực góp phần xứng đáng vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thực hiện hoà bình thống nhất nước nhà.

Đặc biệt trong dịp này, Người lại dành thì giờ thăm công nhân nhà máy Dệt, thăm nơi ăn, ở của công nhân và ân cần chỉ bảo cho các đồng chí lãnh đạo nhà máy phải chăm lo tổ chức tốt điều kiện sinh hoạt cho đội ngũ công nhân. Tại đây, cán bộ công nhân báo cáo với Bác về kết quả thi đua với Nhà máy Dệt Bình Nhưỡng (Triều Tiên), nhà máy đã sản xuất vượt mức kế hoạch 42 vạn thước vải, 120 tấn sợi và 2.000 chăn... Sau khi nghe cán bộ nhà máy báo cáo, Bác khen ngợi: “Nhà máy đã sớm chữa được gần 1.000 máy dệt cũ hồi Pháp thuộc thành máy nửa tự động, với loại máy cũ, mỗi công nhân chỉ đứng được từ 1 đến 2 máy; nay với loại máy sửa chữa lại, mỗi người đứng được từ 4 đến 6 máy”. Người còn đến thăm các cháu ở nhà trẻ, thăm bệnh nhân và nói chuyện với các thầy thuốc, cán bộ, nhân viên Bệnh viện đa khoa tỉnh Nam Định. Người căn dặn cán bộ và nhân viên bệnh viện phải thực hiện tốt “lương y như từ mẫu”, nâng cao tinh thần trách nhiệm để phục vụ người bệnh.

Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đường ra dự buổi mít tinh tại sân Quảng trường Hòa Bình, TP. Nam Định, ngày 22/5/1963

Hồ Chủ tịch nói chuyện với nhân dân Nam Định trong buổi mít tinh tại sân Quảng trường Hòa Bình, TP. Nam Định, ngày 22/5/1963

Sáng ngày 22/5/1963, tại Quảng trường Hoà Bình, thành phố Nam Định, Người đã nói chuyện với trên 5 vạn cán bộ và nhân dân trong tỉnh. Người khen ngợi cán bộ và nhân dân tỉnh Nam Định đã có nhiều cố gắng, tiến bộ về các mặt đồng thời nhắc nhở đảng viên, nhân dân trong tỉnh phải đoàn kết chặt chẽ, ra sức thi đua thực hiện tốt nghị quyết của Đại hội Đảng bộ tỉnh, hoàn thành thắng lợi kế hoạch Nhà nước năm 1963. Kết thúc buổi mít tinh, Người nói: “Đồng bào Nam Định có truyền thống đoàn kết và đấu tranh anh dũng Trong thời kỳ kháng chiến, tỉnh Nam Định đã lập nhiều chiến công vẻ vang. Ngày nay, Nam Định lại kết nghĩa với Mỹ Tho anh hùng, Bác tin rằng dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, nhân dân và cán bộ Nam Định sẽ thu được nhiều thắng lợi rực rỡ”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh xem triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội tỉnh Nam Định và ghi vào sổ vàng truyền thống của tỉnh, ngày 21/5/1963

Cuối hành trình Người đến thăm quan Nhà triển lãm thông tin đường Cột cờ Thành phố Nam Định. Người đã xem một số hình ảnh về lịch sử đấu tranh của Đảng bộ và Nhân dân Nam Định. Bác đã ghi lên trang đầu cuốn sổ vàng của tỉnh: “Tiếp tục truyền thống cách mạng vẻ vang, xây dựng chủ nghĩa xã hội thắng lợi”. Đây là tư liệu quý, góp phần giáo dục truyền thống quê hương, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho các thế hệ nhất là thế hệ trẻ. Hiện nay, cuốn sổ vàng được trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Nam Định.

5 lần Nam Định vinh dự được đón Người về thăm. Mỗi lần về là mỗi lần Người để lại trong lòng Nhân dân và Đảng bộ những kỷ niệm sâu sắc, là mỗi lần Đảng bộ và Nhân dân Nam Định quán triệt và triển khai thực hiện tốt hơn nữa đường lối, chủ trương của Đảng để xứng đáng với sự quan tâm và mong ước của Người.

Những năm cuối cùng của cuộc đời sức khoẻ của Bác có phần giảm sút, mặc dù không trực tiếp đến thăm nhưng Bác vẫn thường xuyên thăm hỏi và theo dõi những tiến bộ và sự phát triển của Nam Định. Mỗi việc tốt của các cháu thiếu nhi cứu quốc, mỗi chiến công của các đội du kích, sự hy sinh dũng cảm của nữ giao liên, một phong trào thi đua xóa nạn mù chữ, thi đua tăng gia sản xuất giỏi của các hợp tác xã... đều được Người quan tâm, ghi nhận và có nhiều hình thức biểu dương, khích lệ kịp thời như viết thư khen ngợi, tặng huy hiệu, huân chương và nhiều phần thưởng cao quý khác. Ngày 28/12/1963, Bác đã gửi điện khen công nhân và cán bộ Nhà máy Liên hợp dệt Nam Định đã hoàn thành kế hoạch Nhà nước năm 1963 trước thời hạn. Ghi nhận những thành tích và đóng góp của cán bộ và chiến sĩ công an thành phố tỉnh Nam Định, ngày 05/02/1966, Bác có Lệnh (LCT) trao thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba cho cán bộ và chiến sĩ công an thành phố Nam Định đã có thành tích xuất sắc trong các trận chiến đấu chống máy bay Mỹ ngày 28/6/1965 và các ngày mùng 2, 4 tháng 7 năm 1965.

60 NĂM ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN NAM ĐỊNH HỌC TẬP VÀ LÀM THEO LỜI BÁC DẠY

Trong suốt 60 năm qua (1963 - 2023), những tình cảm sâu nặng, lời chỉ bảo ân tình của Bác đã khắc sâu trong tâm trí của mỗi người dân Nam Định và trở thành động lực tinh thần to lớn, thôi thúc Đảng bộ, Nhân dân Nam Định không ngừng phấn đấu vươn lên, vượt qua mọi khó khăn, thử thách đạt được những thành tích quan trọng, có ý nghĩa to lớn trên tất cả các lĩnh vực góp phần đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới. Một lòng đi theo Đảng và Bác Hồ kính yêu, Đảng bộ và Nhân dân trong tỉnh đã phát huy truyền thống vẻ vang của quê hương, có những đóng góp xứng đáng trong các cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, thống nhất đất nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Nam Định là một trong những cái nôi của giai cấp công nhân, phong trào công nhân, phong trào yêu nước. Là một trong những địa phương có tổ chức Đảng ra đời sớm nhất trong cả nước. Hai ngày sau khi thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng, ngày 19/6/1929, Ban Tỉnh uỷ lâm thời Nam Định đã được thành lập, đánh dấu bước chuyển về chất của phong trào cách mạng địa phương. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, Nhân dân Nam Định bước vào một cao trào cách mạng mới, điển hình là cuộc đấu tranh của 4.000 công nhân nhà máy Sợi, phong trào đòi dân sinh, dân chủ... Trong giai đoạn 1941- 1945, Nhân dân trong tỉnh hăng hái tham gia các tổ chức cứu quốc, Việt Minh, đẩy mạnh các hoạt động xây dựng lực lượng, sắm sửa vũ khí, trấn áp bọn phản cách mạng tiến tới khởi nghĩa, giành chính quyền thắng lợi trong Cách mạng Tháng Tám lịch sử.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1954), Nam Định là địa bàn bị địch chiếm đóng, khủng bố dã man. Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo Nhân dân phát triển chiến tranh du kích, phá tề, trừ gian, chống địch càn quét, lập nên những chiến công vẻ vang. Cùng với những thành tích trong chiến đấu, Nam Định đã tiễn 18.700 thanh niên lên đường đánh giặc trên khắp các chiến trường; đóng góp 70 nghìn tấn lương thực cùng nhiều tiền của cho kháng chiến, góp phần cùng quân dân cả nước đưa cuộc kháng chiến chống Pháp đến thắng lợi vẻ vang.

Trong suốt chặng đường vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội, vừa kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954 - 1975), học tập và làm theo lời Bác, Đảng bộ Nam Định đã lãnh đạo Nhân dân phát huy truyền thống yêu nước và ý chí cách mạng tiến công, dũng cảm vượt qua mọi khó khăn, thử thách, nhanh chóng hàn gắn vết thương chiến tranh, ổn định tình hình, phục hồi sản xuất, từng bước ổn định đời sống Nhân dân. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, quân và dân Nam Định đã nêu cao ý chí tự lực tự cường, vươn lên mạnh mẽ với tinh thần “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”, “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”; nhiều phong trào thi đua sôi nổi diễn ra, tiêu biểu như phong trào “Vụ mùa Nam Hà đoàn kết chống Mỹ cứu nước”, “Thâm canh thắng Mỹ ngay trên đồng ruộng”, “Tháng thi đua Biên Hòa - Mỹ Tho đoàn kết chống Mỹ, cứu nước”... Quân và dân tỉnh đã tổ chức tốt cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ; đã bắn rơi 110 máy bay Mỹ, 145.650 thanh niên Nam Định tham gia quân đội, hàng vạn người tham gia thanh niên xung phong, dân công hoả tuyến bảo vệ Tổ quốc; mỗi năm đóng góp từ 50 - 65 nghìn tấn lương thực, hàng chục nghìn tấn thực phẩm, hàng trăm nghìn mét vải; cùng cả nước đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Từ sau năm 1975, Nam Định nhanh chóng khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời làm tròn nghĩa vụ hậu phương trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Trong thời gian này, tỉnh Nam Định đã có những lần hợp nhất, chia tách, tái lập đơn vị hành chính; năm 1975 hợp nhất tỉnh Nam Hà và tỉnh Ninh Bình thành tỉnh Hà Nam Ninh; năm 1992 chia tách tỉnh Hà Nam Ninh thành hai tỉnh Nam Hà và Ninh Bình; năm 1996 tách tỉnh Nam Hà để tái lập tỉnh Nam Định và Hà Nam. Trong suốt chặng đường ấy, Đảng bộ và Nhân dân Nam Định cùng với cả nước đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất của thời kỳ khủng hoảng kinh tế, tiến hành công cuộc đổi mới và đã đạt được những thành tựu rất quan trọng và toàn diện trên tất cả các lĩnh vực.

Từ một tỉnh nông nghiệp, còn nhiều khó khăn, đến nay kinh tế của tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực, quy mô kinh tế không ngừng mở rộng. Sản xuất công nghiệp liên tục phát triển với tốc độ tăng trưởng khá cao. Sản xuất nông nghiệp ổn định và có bước phát triển. Vốn huy động cho đầu tư phát triển và sản xuất kinh doanh tăng nhanh. Năm 2022, tổng sản phẩm GRDP tăng 9,07% cao nhất từ trước đến nay; giá trị xuất khẩu hàng hóa vượt mốc 3,0 tỷ USD; chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 14,3%; tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng 16,5%; thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt gần 8.000 tỷ đồng. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới đạt những thành tựu nổi bật, Nam Định là một trong hai tỉnh đầu tiên cả nước được Thủ tướng Chính phủ công nhận Tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng Nông thôn mới, về đích sớm hơn 1,5 năm so với mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX. Xác định xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục và không có điểm dừng, ngay sau khi trở thành tỉnh nông thôn mới, Nam Định đã chuyển trọng tâm sang xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu. Đến nay, toàn tỉnh đã có 182/204 xã, thị trấn (bằng 89,2%) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 7 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2022; trên 570 thôn, xóm (sau sắp xếp, sáp nhập) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội, nhất là hạ tầng giao thông, thủy lợi, điện lực được đầu tư khá đồng bộ, hiện đại. Diện mạo đô thị, nông thôn đổi thay rõ rệt theo hướng phát triển bền vững, đồng bộ, hiện đại, mở rộng về quy mô, cơ sở hạ tầng kỹ thuật - xã hội khang trang, đặc biệt là điểm nhấn các công trình văn hóa xã hội, khu đô thị mới, công trình xây dựng, giao thông trọng điểm. Đã hoàn thành và đưa vào sử dụng nhiều công trình hạ tầng trọng điểm, góp phần cải thiện vị thế địa kinh tế, tạo diện mạo mới, tác động lâu dài tới sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh như: Tuyến đường bộ mới nối Quốc lộ 10 với Quốc lộ 21 và cầu Tân Phong vượt sông Đào, đường dẫn và cầu Thịnh Long vượt sông Ninh Cơ, Tuyến đường trục phát triển nối vùng kinh tế biển tỉnh Nam Định với đường cao tốc Cầu Giẽ Ninh Bình (giai đoạn I)... Đang tập trung chỉ đạo đẩy nhanh thực hiện các dự án, công trình trọng điểm của tỉnh: tuyến đường trục phát triển kết nối vùng kinh tế biển Nam Định với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình (giai đoạn II); Tuyến đường bộ ven biển đoạn qua tỉnh Nam Định; tuyến đường bộ mới Nam Định - Lạc Quần - đường bộ ven biển; khu đô thị mới phía nam sông Đào; Công trình phòng, chống lụt, bão đê hữu sông Hồng và đê tả sông Đào; Cụm công trình kênh nối Đáy - Ninh Cơ; Dự án Khu trung tâm lễ hội thuộc Khu di tích Lịch sử - Văn hóa thời Trần; Bệnh viện Đa khoa tỉnh; Nhà máy sản xuất cấu kiện bê tông đúc sẵn Xuân Thiện Nghĩa Hưng...

Bên cạnh việc phát triển kinh tế, Nam Định còn đặc biệt chú trọng đến các lĩnh vực văn hóa, xã hội, chăm lo sức khỏe, đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân. Sự nghiệp giáo dục - đào tạo của tỉnh tiếp tục được đầu tư cả bề rộng, chiều sâu. Quy mô giáo dục được mở rộng, chất lượng giáo dục ở các cấp học, ngành học không ngừng được nâng cao. Ngành Giáo dục và Đào tạo giữ vững thành tích 28 năm liên tục trong tốp dẫn đầu cả nước về chất lượng giáo dục; trong 8 năm tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia, có 6 năm xếp thứ nhất, 2 năm xếp thứ nhì toàn quốc về điểm bình quân các môn thi. Nhiều giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp được bảo tồn, phát huy, Di sản “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” được UNESCO ghi danh là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” phát triển mạnh, đều khắp, thu hút được sự đồng tình tham gia của các cấp, các ngành và toàn xã hội. Toàn tỉnh đã có trên 93% hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa; 97% thôn, xóm, tổ dân phố được công nhận danh hiệu văn hóa; trên 85% cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa. Huyện Hải Hậu liên tục trên 40 năm đạt danh hiệu điển hình văn hóa - thông tin cấp huyện của cả nước, 4 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng. Công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe Nhân dân tiếp tục được chú trọng. Đã kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 trên địa bàn tỉnh, tạo tiền đề quan trọng để phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. An sinh xã hội được đảm bảo; đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân không ngừng được cải thiện; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn 1,69%. Nam Định là một trong các tỉnh đi đầu trong cả nước triển khai thực hiện Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030”, xếp thứ 2 toàn quốc trong kết quả đánh giá bộ chỉ số phục vụ người dân, doanh nghiệp về thủ tục hành chính, dịch vụ công trên môi trường điện tử. Quốc phòng, an ninh được tăng cường, trật tự an toàn xã hội được giữ vững.

Công tác tổ chức xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị được quan tâm chỉ đạo thường xuyên và đạt nhiều kết quả tích cực. Tổ chức bộ máy cơ quan trong hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở được sắp xếp, kiện toàn theo hướng tinh gọn. Chất lượng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp tiếp tục được nâng lên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Công tác chính trị, tư tưởng có nhiều đổi mới, góp phần tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội. Việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, tạo sức lan toả. Công tác kiểm tra, giám sát, nội chính được tăng cường, từng bước siết chặt kỷ cương, kỷ luật, góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh. Công tác dân vận, hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội có nhiều chuyển biến góp phần nâng cao niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Hoạt động chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp tiếp tục được đổi mới; hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước được nâng lên.

Với những thành tựu xuất sắc đạt được trong những năm qua, Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Nam Định đã vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”; Huân chương Hồ Chí Minh; Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Nhất; nhiều tập thể, cá nhân được phong danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân","Anh hùng lao động"; Hàng nghìn bà mẹ được tặng danh hiệu “Mẹ Việt Nam Anh hùng”... Đó vừa là niềm tự hào, vừa là nguồn cổ vũ, động viên Đảng bộ và Nhân dân trong tỉnh tiếp tục phấn đấu giành kết quả to lớn hơn trong giai đoạn mới.

Phát huy truyền thống quê hương, trong chặng đường sắp tới, Đảng bộ và Nhân dân Nam Định đang quyết tâm đổi mới vươn lên, không ngừng nỗ lực phấn đấu thực hiện thắng lợi mục tiêu tổng quát mà Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX đề ra: Tiếp tục khơi dậy truyền thống văn hiến, anh hùng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, nhất là nguồn lực con người để xây dựng tỉnh Nam Định phát triển nhanh và bền vững. Tập trung xây dựng chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế; chú trọng sản xuất nông nghiệp sạch, công nghiệp công nghệ cao có nguồn thu lớn cho ngân sách Nhà nước. Tăng cường khai thác tiềm năng thế mạnh vùng kinh tế biển để trở thành vùng kinh tế động lực phía Nam của tỉnh. Xây dựng chính quyền điện tử, đô thị thông minh, nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu; chú trọng bảo vệ môi trường và phát triển toàn diện lĩnh vực văn hóa, xã hội. Tăng cường củng cố quốc phòng, an ninh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Phấn đấu đến năm 2030, Nam Định là tỉnh phát triển khá của cả nước.

Để đạt được mục tiêu trên, toàn Đảng bộ đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả 6 nhiệm vụ trọng tâm và 3 khâu đột phá, trong đó: tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị của tỉnh trong sạch, vững mạnh, tiên phong đổi mới và phát triển. Nâng cao hiệu lực hiệu quả chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp; thực hiện quyết liệt công tác cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, xây dựng chính quyền điện tử, đô thị thông minh. Tập trung khai thác tiềm năng, thế mạnh vùng kinh tế biển và phát triển trung tâm công nghiệp, dịch vụ thành phố Nam Định. Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; tiếp tục huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của Nhân dân để hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu phát triển bền vững gắn với đô thị hóa, xây dựng nông thôn mới ngày càng khang trang, sạch đẹp. Tiếp tục đẩy nhanh tiến độ, nhất là các dự án đột phá về cơ sở hạ ầng giao thông để tăng cường giao thương và liên kết vùng. Phát triển toàn diện các lĩnh vực văn hóa - xã hội, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân; bảo đảm an sinh xã hội, quan tâm chăm lo đời sống cho người lao động. Củng cố vững chắc quốc phòng, quân sự địa phương, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tạo môi trường ổn định, thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội.

Hướng tới kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ về thăm Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Nam Định, Tỉnh uỷ đã sớm ban hành Kế hoạch tổ chức thực hiện chuỗi các hoạt động: Tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm 60 năm ngày Bác Hồ về thăm Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Nam Định và vinh danh 60 gương điển hình tiên tiến, được tường thuật trực tiếp trên Kênh VTV1 của Đài Truyền hình Việt Nam và trên sóng của Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh. Tổ chức phát động sâu rộng trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân toàn tỉnh hưởng ứng tham gia Cuộc thi viết với chủ đề “Bác Hồ với Nam Định, Nam Định với Bác Hồ”, Cuộc triển lãm “Nam Định in dấu chân Người”. Tổ chức Hội thảo khoa học “Nam Định 60 năm thực hiện lời dạy của Bác”. Đẩy mạnh các phong trào thi đua học tập, lao động, sản xuất thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của các địa phương, đơn vị gắn với học tập chuyên đề năm 2023: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về xây dựng văn hoá, con người Nam Định phát triển toàn diện”, từ đó tiếp tục phát huy truyền thống, đoàn kết, nỗ lực xây dựng quê hương ngày càng phát triển...

Kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ về thăm Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Nam Định (21/5/1963 - 21/5/2023) là sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong đời sống chính trị của tỉnh, là dịp để chúng ta đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục sâu rộng trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân về cuộc đời, sự nghiệp vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh, về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, về những truyền thống tốt đẹp và kết quả nổi bật trong sáu thập kỷ qua của tỉnh nhà. Qua đó tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương, nâng cao niềm tin, tạo động lực mới cho Đảng bộ và Nhân dân tỉnh; tăng cường khối đại đoàn kết, thống nhất vượt qua khó khăn, thách thức; thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX./.